دستگاه خاموت زن تک فاز و سه فاز
دستگاه خاموت زن چیست؟
دستگاه خاموت زن، یک ابزار مکانیکی است که برای خم کردن میلگردها به کار می‌رود. میلگردها، میل‌های فلزی هستند که داخل بتن به کار می‌روند تا سازه‌های بتنی را مقاوم‌تر کنند. خاموت، نوعی قاب فلزی است که دور میلگردهای اصلی در ستون، سقف یا فونداسیون بسته می‌شود تا آن‌ها را محکم نگه دارد. قبل از آمدن دستگاه خاموت زن، این خم کردن میلگردها به صورت دستی و وقت‌گیر انجام می‌شد، اما امروزه با پیشرفت فناوری، دستگاه خاموت زن جایگزین روش دستی شده و سرعت و دقت کار را بسیار افزایش داده است.
انواع دستگاه خاموت زن
این دستگاه‌ها به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- دستگاه خاموت زن برقی تک فاز:
- این نوع دستگاه‌ها سبک‌تر و قابل حمل هستند.
- برای خم کردن میلگردهایی تا سایز 16 میلی‌متر مناسب‌اند.
- برق معمولی خانگی (تک فاز) کافی است و می‌توان از آن‌ها در مکان‌های مختلف استفاده کرد.
- قیمت مناسبی دارند و برای پروژه‌های کوچک و متوسط گزینه خوبی هستند.
- دستگاه خاموت زن برقی سه فاز:
- قدرت و توان بیشتری دارند و مناسب میلگردهای بزرگ‌تر (تا سایز 25 میلی‌متر) هستند.
- نیاز به برق صنعتی سه فاز 380 ولت دارند.
- سرعت خم کردن بسیار بالاست؛ در یک روز کاری می‌توان چند هزار خاموت ساخت.
- برای پروژه‌های بزرگ و صنعتی کاربرد بیشتری دارند.
- دستگاه خاموت زن هیدرولیکی و گیربکسی:
- در این دستگاه‌ها، نیرو به روش هیدرولیکی یا توسط گیربکس (چرخ دنده‌های مخصوص) به میلگرد منتقل می‌شود.
- هیدرولیکی‌ها انعطاف‌پذیرتر و قدرتمندتر هستند و می‌توانند چند میلگرد ضخیم را همزمان خم کنند.
- این مدل‌ها سرعت خم کردن بالایی دارند و مناسب پروژه‌های خیلی بزرگ با میلگردهای ضخیم هستند.
مزیت‌های دستگاه خاموت زن
- سرعت بالا: این دستگاه‌ها باعث می‌شوند خم کردن میلگرد خیلی سریع‌تر و کارآمدتر از روش دستی انجام شود.
- خم یکنواخت و دقیق: تنظیمات دستگاه کمک می‌کند تا خم‌ها دقیق و هم‌شکل باشند که برای مقاومت سازه مهم است.
- قابلیت شکل‌دهی مختلف: دستگاه‌ها می‌توانند میلگردها را در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف خم کنند، مثلاً مربع، مستطیل یا شکل‌های خاص دیگر.
- طول عمر و مقاومت: بدنه دستگاه معمولاً از ورق فولادی مقاوم ساخته می‌شود که در برابر ضربه و شرایط جوی مختلف دوام دارد.
- چرخش ۳۶۰ درجه: این قابلیت به دستگاه اجازه می‌دهد تا میلگرد را به آسانی در جهات مختلف خم کند.
کاربرد دستگاه خاموت زن
دستگاه خاموت زن بیشتر در پروژه‌های عمرانی مثل ساخت ساختمان‌ها، پل‌ها، ستون‌ها و فونداسیون‌ها استفاده می‌شود. هدف اصلی این دستگاه، خم کردن میلگردها به شکل خاموت است که مقاومت سازه‌های بتنی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، می‌توان برای خم کردن قطعات فلزی مشابه میلگرد هم از این دستگاه‌ها استفاده کرد.
نکات ایمنی و کار با دستگاه
- این دستگاه‌ها قدرتمند هستند و اگر اصول ایمنی رعایت نشود، ممکن است خطرساز باشند.
- باید قبل از استفاده، دستورالعمل دستگاه را به دقت مطالعه کرد.
- کار با دستگاه باید توسط اپراتورهای ماهر و آموزش‌دیده انجام شود.
- سرویس و نگهداری دستگاه شامل بررسی روغن، اطمینان از سالم بودن برق و جلوگیری از فشار زیاد به دستگاه است.
- دستگاه باید در محیط خشک و دور از آب نگهداری شود.
اجزای اصلی دستگاه خاموت زن
- موتور انتقال نیرو: منبع قدرت دستگاه است.
- شفت چرخ دنده: نیرو را منتقل می‌کند.
- پمپ هیدرولیکی: مخصوص دستگاه‌های هیدرولیکی است.
- دیسک کار، پدال، غلتک، قفسه و گیج توقف: اجزایی که در خم کردن و تنظیم میلگرد نقش دارند.
- ورق‌های رویه فولادی: بدنه مقاوم دستگاه.
تفاوت دستگاه خاموت زن تک فاز و سه فاز
- مهم‌ترین تفاوت در قدرت موتور و نوع برق ورودی است.
- دستگاه سه فاز قوی‌تر است و برای خم میلگردهای ضخیم‌تر مناسب است.
- دستگاه تک فاز برای میلگردهای کوچک‌تر و پروژه‌های با مقیاس کمتر استفاده می‌شود.
- قیمت دستگاه تک فاز کمتر است و برای کارهای معمولی انتخاب بهتری است.
نحوه استفاده از دستگاه خاموت زن
- ابتدا اندازه میلگرد و ابعاد خاموت روی دستگاه تنظیم می‌شود.
- میلگرد داخل چنگال خم‌کننده دستگاه قرار می‌گیرد.
- با فشار دادن پدال‌ها، میلگرد در زاویه‌های 90 یا 135 درجه خم می‌شود.
- دستگاه به سرعت میلگرد را خم می‌کند و این روند را می‌توان برای تعداد زیادی میلگرد تکرار کرد.
انتخاب و خرید دستگاه خاموت زن
شرکت‌های معتبر مانند یدک ماد، انواع مختلفی از دستگاه‌ها را با کیفیت بالا ارائه می‌دهند.
انتخاب دستگاه به سایز میلگرد و نوع پروژه بستگی دارد.
برای میلگردهای تا 16 میلی‌متر، دستگاه تک فاز کافی است.
برای میلگردهای بزرگ‌تر، بهتر است از دستگاه سه فاز یا هیدرولیکی استفاده شود.
هنگام خرید باید به قدرت موتور، کیفیت ورق فولادی و نوع انتقال نیرو توجه کرد.